1890eko ultimatum britainiarra

1890eko ultimatum britainiarra
Mota	Ultimatum
Honen parte da	Ultimatum eta colonial war (en)
Data	1890eko urtarrilaren 11
Herrialdea	Britainiar Inperioa eta Portugalgo Erresuma

1890eko ultimatum britaniarra Lord Salisburyren gobernu britainiarrak 1890ko urtarrilaren 11an memorandum moduan gobernu portugaldarrari entregatutako ultimatuma da. Ekintza hau Cecil Rhodes diamante hegoafrikarren magnateak bideratuta egin zen, nahiz eta, portugaldarren eta makololoen artean gertatutako gertakari bat erabili zen aitzakiatzat. Bertan, gobernu portugaldarrari bere tropa militarrak Angola eta Mozambike arteko kolonietatik (gaur egungo Zambia eta Zimbawe) erretiratzeko agindua eman zitzaion. Portugalek eremua beretzat hartu nahi zuen, eta kolore arroseko mapa ospetsuan sartu zuen, Berlingo Konferentziatik aurrera Angolatik Mozambikera, hau da, kontra-kostara, zihoan lurralde zerrenda bat eskatuz.

Historikoki Portugalen aliatu eta babesle izandako herrialdearen aurrean erresistentziarik izateko ezintasunak istilu larriak eragin zituen: manifestazioak Lisboako Santa Catarina Miradouro Jauregiaren aurrean, Henrique de Barros Gomes atzerriko ministroaren egoitzan eta Jose Luciano de Castroren gobernuaren berehalako erorketa, Antonio de Serpa Pimentel buru zuen ministerio berri bat izendaturik urtarrilaren 14an. Gertakari honek Portugalgo ereserki nazionalaren letra inspiratu zuen eta garaiko politikari eta historialari portugaldarrek Erresuma Batuak bere aliatu zaharrenaren aurka eginiko ekintza zitalena bezala kalifikatu zuten^[1].

Horrela, desadostasun sozial handiko mugimendua hasi zen. Errege familia zuzenean inplikatu zuen, ultimatumak agerian utzitako gainbehera nazionalean interes britaniarren oso gertuko ikusi baitzen. Errepublikarrak nahigabeaz baliatu ziren beraien oinarri soziala zabaltzeko, 1910ko urriaren 5ean Portugalgo lehenengo errepublika aldarrikatuz.

1. ↑ Ferreira Duarte, João. The Politics of Non-Translation: A Case Study in Anglo-Portuguese Relations. .